Energetyka - Przemysł na świecie - Surowce metaliczne - Światowe regiony przemysłowe - Źródła energii Rolnictwo, gospodarka leśna, rybołówstwo Leśnictwo - Rolnictwo i hodowla - Rybołóstwo Siły zbrojne Konflikty zbrojne - Organizacje międzynarodowe o charakterze militarnym Transport Transport na świecie Turystyka Turystyka
Konflikt zbrojny to rodzaj przemocy zbrojnej, której celem jest osiągnięcie zamierzonych celów uzbrojonych i zorganizowanych grup, które wykorzystują do tego celu działań zbrojnych. Rodzaje konfliktów zbrojnych: - etniczne - kulturowe - narodowościowe - religijne - polityczne - historyczne - ekonomiczne Ustalenie jednego podłoża konfliktów często jest trudne, gdyż zazwyczaj napięcie społeczne jest zwiększane aż do eskalacji problemu. Im trwa on krócej, tym łatwiej wskazać główną przyczynę kolejnych ataków, czy zamachów. EUROPA Na kontynencie europejskim obecnie mamy 3 konflikty zbrojne: 1) konflikt baskijsko-hiszpański – podłoże narodowościowe Baskowie są mniejszością etniczną zajmującą tereny położone w Hiszpanii nad Zatoką Biskajską, którzy dążą do utworzenia własnego państwa. Mimo wielu prób zawieszenia broni i rozejmów ETA (Baskijska Ojczyzna i Wolność) łamała je wielokrotnie organizowaniem zamachów terrorystycznych 2) wojna na Ukrainie – wojna domowa, narodowościowa Ukraina leży we wschodniej części Europy, gdzie graniczy z Rosją. Bezpośrednim powodem wybuchu ulicznych protestów było odłożenie podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską przez prezydenta Ukrainy Wiktora Janukowicza. Ponadto wraz z rozwojem wydarzeń mieszkańcy Krymu zaczęli wykazywać chęć aneksji do Rosji. 3) wojna w Czeczeni – podłoże początkowo narodowościowe, obecnie związana z ekspansją islamu Czeczenia jest położona w południowo-wschodniej Rosji, na Północnym Kaukazie, gdzie graniczy z Gruzją. W pierwszych latach wojny Rosja chciała oficjalnie wcielić ten region do swojego państwa, ale mieszkańcy stawiali zbrojny opór. Po zajęciu całego terenu przez wojska zostało ono wycofane, ale od kilku lat obserwuje się na tam zamachy terrorystyczne, ataki na ludność rządową i cywilną Rosji, za co odpowiada Emirat Kaukaski. Powodem jest chęć stworzenia państwa islamskiego na Północnym Kaukazie. AZJA Konflikty na kontynencie azjatyckim związane są różnicami etnicznymi, religijnymi. 4) wojna między Armenią i Azerbejdżanem – podłoże etniczne, polityczne Ormianie – ludność etniczna Armenii przejęła kontrolę nas Górskim Karabachem, który wcześniej należał do Azerów – ludności etnicznej Azerbejdżanu, co wywołało walki zbrojne w celu jego odzyskania 5) konflikt w Iranie – podłoże etniczne, religijne Partia na rzecz Dobrego Życia w Kurdystanie (PJAK) walczy z islamskim reżimem 6) konflikt w Turcji – podłoże narodowościowe Kurdystańska Partia Robotnicza (PKK) dąży do zwiększenia autonomii tureckiej mniejszości kurdyjskiej 7) wojna domowa w Syrii – podłoże polityczne, etniczne Rebelianci walczą ze zwolennikami prezydenta Baszara al-Assada oraz Państwem Islamskim 8) konflikt między Izraelem i Palestyną – podłoże religijne, narodowościowe Palestyńczycy dążą do utworzenia niezależnego państwa w Strefie Gazy i Zachodnim Brzegu w Jerozolimie, podczas gdy całe terytorium należy do Izraela 9) wojna w Afganistanie – podłoże polityczne, religijne Afgańskie siły rządowe walczą z fundamentalistycznym ugrupowaniem islamskim, czyli talibami oraz innymi grupami islamistycznymi o władzę w państwie. Rząd państwa jest wspierany przez Stany Zjednoczone i NATO 10) konflikt w Pakistanie – podłoże narodowościowe Mieszkańcy Beludżystanu, położonego w południowo-zachodnim Pakistanie, walczą o stworzenie niepodległego państwa 11) konflikt indyjsko-pakistański – podłoże etniczne Regionem spornym jest Dżamm i Kaszmir leżące na terytorium Pakistanu i Indii, gdzie po utworzeniu tych dwóch niepodległych państw różnych religijnie i kulturowo, na tym obszarze zamieszkała ludność bez wyraźnej dominacji etnicznej i wyznaniowej. Oficjalnie podzielony między obydwa te państwa, jednak państwa są w ciągłej gotowości bojowej 12) konflikt w Indiach – podłoże ekonomiczne Naksalici lub inaczej maoiści prowadzą powstanie w środkowych i wschodnich Indiach, którego przyczyną są nierówności ekonomiczne oraz marginalizacja części społeczeństwa kraju 13) konflikt w Myanmar – podłoże etniczne, religijne Rebelie przeciwko władzy różnych nacji i ugrupowań religijnych 14) konflikt na Filipinach – podłoże religijne Moro Islamski Front Wyzwolenia (MILF) dąży do utworzenia odrębnego państwa w południowych regionach chrześcijańskich Filipin. Maoistyczni rebelianci z Nowej Armii Ludowej (NPA) dążą do obalenia rządu i utworzenia państwa komunistycznego 15) konflikt w Tajlandii – podłoże religijne, narodowościowe Muzułmanie dążą do stworzenia własnego państwa w południowej części buddyjskiej Tajlandii 16) wojna w Iraku – podłoże religijne Siły bezpieczeństwa kraju wspierane przez USA walczą z Państwem Islamskim AMERYKA PÓŁNOCNA I POŁUDNIOWA Na kontynentach amerykańskich obecnie są dwa konflikty zbrojne jeden w Meksyku, drugi w Kolumbii. 17) konflikt w Meksyku – podłoże głównie ekonomiczne Meksyk to państwo, w którym rywalizują ze sobą organizacje zajmujące się produkcją i handlem narkotykami, czyli kartele narkotykowe. Rywalizują ze sobą o dominację nad tym rodzajem handlu w Ameryce Północnej. Starcia i nieporozumienia między nimi powodują wzrost przestępczości zorganizowanej, w tym handel ludźmi, korupcję, ataki terrorystyczne. 18) konflikt w Kolumbii – wojna domowa Konflikt między FARC (Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii), ELN (Armia Wyzwolenia Narodowego), EPL (Ludowa Armia Wyzwolenia) a rządem. FARC, ELN, EPL to partyzanckie ugrupowania lewicowe. Bezpośrednią przyczyną zamieszek było zabójstwo jednego z polityków oraz decyzje polityczne między innymi zrównanie prawa do stosowanie broni zarówno organizacji jak i sił rządowych jak również rywalizacja karteli narkotykowych. Najwięcej konfliktów zbrojnych toczy się obecnie w Afryce i w Azji. AFRYKA W Afryce większość z nich ma podłoże religijne, a także etniczne. Granice państw zostały wydzielone nienaturalnie i nie pokrywają się z rzeczywistymi granicami narodowościowymi, dlatego wiele mieszkańców ma poczucie silnej przynależności etnicznej, a nie narodowościowej. 19) konflikt w Algierii – podłoże religijne Al-Kaida działając w krajach Maghrebu (państwach północnej Afryki) ma na celu uwolnienie tych państw z islamskich rządów i wpływów państw Zachodu. 20) konflikt w Mali – podłoże etniczne, religijne Tuaregowie, czyli rdzenna ludność Berberii zamieszkująca obszar Sahary walczą o autonomię w Mali. Dołączają się do nich muzułmanie, którzy chcą jednocześnie wprowadzić prawo szariatu (prawo obowiązujące wyznawców islamu). 21) konflikt w Libii – podłoże polityczne Rząd Zgody Narodowej wspierany przez ONZ rywalizuje z drugim rządem zwanym Libijska Armią Narodową. Przedmiotem sporów jest władza. 22) konflikt w Nigerii – podłoże religijne Islamistyczna grupa Boko Haram dąży do założenia własnego kalifatu, czyli islamskiego ustroju politycznego w północnej Nigerii 23) konflikt w Darfurze (Sudan Południowy) – podłoże etniczne Rząd prowadził politykę niesprawiedliwości i braku równością dla wszystkich mieszkańców państwa, dlatego Ruch Sprawiedliwości i Równości (JEM) i Ruch Wyzwolenia Sudanu (SLM) oskarżyły rząd o faworyzowanie arabów kosztem murzyńskich rolników. 24) wojna domowa w Sudanie Południowym – podłoże polityczne, etniczne konflikt między zwolennikami prezydenta kraju Salvy Kira, etnicznego Dinka, a zwolennikami byłej wiceprzewodniczącej, etnicznej Nuer. Dodatkowo zastępca prezydenta stanął na czele sił antyrządowych, które rozpoczęły walkę zbrojną z armią. 25) wojna domowa w Ugandzie – podłoże polityczne Alianckie Siły Demokratyczne (ADF) wraz z powstańcami muzułmańskimi walczą, o obalenie rządu Ugandy i Demokratycznej Republiki Konga 26) Armia Oporu Bożego – podłoże religijne Celem Armii Oporu Bożego (działającej w Ugandzie i rozprzestrzeniającej się) jest założenie państwa opartego na Dziesięciu Przykazaniach Bożych, poprzez próby obalenia oficjalnych rządów oraz prowadzenie powszechnego terroru ludności cywilnej 27) wojna domowa w Demokratycznej Republice Konga – podłoże polityczne walki zbrojne o władzę różnych ugrupowań politycznych. 28) wojna domowa w Somalii – podłoże etniczne, polityczne, religijne Przyczyną wojny domowej w Somalii jest brak instytucji państwowych i administracyjnych ze względu na charakter ludów zamieszkujących państwo, gdyż Somalijczycy nie uznają władzy zwierzchniej, co jest powodem ich walk. W ostatnim czasie coraz częstsze jest również Zobacz również Wybrzeża morskie – typy Pustynie Dziura ozonowa Rozmieszczenie ludności Australii Fronty atmosferyczne Aglutynacja Stałe wiatry na Ziemi Klimaty strefowe i astrefowe - cechy Góry zrębowe Zagrożenia meteorologiczne Transport przesyłowy Arktyka Wyspa Czedżu (Jeju) Biogaz Falowanie wiatrowe
Źródła wojen na świecie: Religia Chęć zdobycia zysku i władzy Czego się dowiemy? 1) Definicja konfliktu zbrojnego Podsumowanie 2) Rodzaje konfliktów zbrojnych 3) Źródła wojen na świecie Definicja konfliktu zbrojnego Konflikt to szersze pojęcie niż wojna. Konflikt to wszystkie
Autorzy: Rafał T(…), Marcin R(…), Paweł A(…), Maksym R(…) Wstęp W obecnych czasach pole walki, nazywane też teatrem wojny, podlega ciągłej ewolucji (zarówno pod względem technicznym, jak również taktycznym). Ob-serwując współczesne działania militarne można zauważyć, że konflikty zbrojne charakteryzują się dużą asymetrią sił (konflikty asymetryczne). Asymetria ta czę-sto powoduje, że użycie konwencjonalnych sił i środków w postaci wojsk lądo-wych, powietrznych oraz morskich staje się niewystarczające do zapewnienia od-powiedniej przewagi nad Rafał T(…), Marcin R(…), Paweł A(…), Maksym R(…)Wstęp W obecnych czasach pole walki, nazywane też teatrem wojny, podlega ciągłej ewolucji (zarówno pod względem technicznym, jak również taktycznym). Ob-serwując współczesne działania militarne można zauważyć, że konflikty zbrojne charakteryzują się dużą asymetrią sił (konflikty asymetryczne). Asymetria ta czę-sto powoduje, że użycie konwencjonalnych sił i środków w postaci wojsk lądo-wych, powietrznych oraz morskich staje się niewystarczające do zapewnienia od-powiedniej przewagi nad przeciwnikiem. Słowo asymetria pochodzi z języka greckiego, oznacza pewne naruszenie bądź brak symetrii. Pojęcie to w kwestiach militarnych jest różnie pojmowane, a jego znaczenia zwykle zmienia się od kontekstu lub płaszczyzny odniesienia. Szubrych uważa, że pojęcie to często jest nadużywane, a z konfliktem asyme-trycznym mamy do czynienia „jedynie wówczas, gdy strony konfliktu mają różny status prawno-międzynarodowy (jedna ze stron nie jest podmiotem prawa między-narodowego)” . W przypadku takich konfliktów, w ramach stosowanej taktyki często widuje się stosowanie technik partyzanckich oraz terrorystycznych (zastra-szanie lub ataki na ludność cywilną w celu wywarcia określonej presji politycz-nej). Münkler uważa, że te dwie taktyki należą do dwóch różnych płaszczyzn woj-ny asymetrycznej – defensywnej (metody partyzanckie) i ofensywnej (metody terrorystyczne). Najlepszym i zarazem najczęściej podawanym w literaturze przykładem konfliktu asymetrycznego jest walka o realizację interesów polityczno-religijnych na arenie międzynarodowej jaką jest prowadzona operacja wojskowa przeciw ugrupowaniom terrorystycznym (głównie na terenie Afganistanu), znana pod nie-precyzyjnym terminem Wojny z terroryzmem, w którą zaangażowane są niemalże wszystkie państwa kultury zachodniej. Należy też jednak pamiętać o konfliktach zbrojnych, jakie miały miejsce w dwudziestym wieku, w tym również dwa znaczące konflikty globalne (I i II Wojna Światowa), które w sposób znaczący wstrząsnęły ówczesnym światem. W skutek masakry i strat jakie poniesione zostały podczas wojen globalnych uchwa-lono bardzo restrykcyjne prawo międzynarodowe, które w znaczący sposób miało utrudnić prowadzenie wojny. Uchwalenie tak restrykcyjnych aktów prawnych, np. w postaci konwencji miał na celu zniechęcić potencjalnych agresorów do ataku na drugie państwo. Niestety już druga połowa dwudziestego wieku pokazała, że pra-wo to jest w dużej mierze nie przestrzegane i ciężko je wyegzekwować. Jak powiadał Jean-Marie Henkaerts w przeciągu pięćdziesięciu lat, które minęły od czasu przyjęcia konwencji genewskich z 1949 r. ludzkość doświadczyła alarmującej liczby konfliktów zbrojnych, które obejmowały praktycznie każdy kontynent. W trakcie trwania tych konfliktów „dochodziło do licznych naruszeń tych umów, skutkujących śmiercią i cierpieniami, których można byłoby uniknąć, gdyby międzynarodowe prawo humanitarne było lepiej przestrzegane.” Patrząc na konflikty zbrojne z punktu widzenia psychologicznego i filozo-ficznego przy uwzględnieniu aspektów historycznych można stwierdzić, że kon-flikty zbrojne oraz wojny stanowią pewną naturalną część ludzkiej natury, której nie da się wykluczyć z życia codziennego. Raymond Aron (francuski badacz) roz-patrywał stosunki międzynarodowe jako pewne „zjawisko dialektyczne, które nie-sie za sobą alternatywę między wojną i pokojem” , z kolei Sun Tzu zwykł mawiać, że wojna jest „sprawą o istotnym znaczeniu dla losów państwa” . Zdaniem autorów niniejszej pracy konflikty zbrojne są nierozerwalną czę-ścią ludzkiej natury. W podobny sposób swoje myśli konstruował wielki angielski filozof Tomasz Hobbes, jego teza człowiek człowiekowi wilkiem z punktu widzenia konfliktów zbrojnych jest ze wszech miar słuszna i zasadna. W niniejszej pracy wykorzystano ujęcie polemologiczne przy zastosowaniu zasad prospekcji. Takie podejście w badaniach nad konfliktami zbrojnymi pozwa-la na poszukiwanie przyczyn konfliktów zbrojnych w wielu sferach życia spo-łecznego oraz umożliwia określenie objawów i symptomów świadczą¬cych o roz-woju sytuacji wewnętrznej, lub międzynarodowej w kierunku wzro¬stu zagrożenia państwa, generowanych przez przyczyny koniun¬kturalne, a zwłaszcza polityczne. W pracy zawarte zostaną próby zdefiniowania trzech głównych pojęć: kon-flikt, konflikt zbrojny oraz wojna. W tym celu przytoczone zostaną ważniejsze badania i rozważania teoretyczne znanych filozofów i badaczy z zakresu polemo-logii. W dalszej części pracy autorzy przedstawią ważniejsze przyczyny, źródła powstawania konfliktów oraz pewne światowe fronty agresji – czyli miejsca, gdzie najczęściej dochodzi do wybuchów wojen domowych, konfliktów zbrojnych lub po prostu działań z użyciem siły. Na koniec przedstawione zostaną skutki konfliktów w celu wskazania ich negatywnego wpływu na społeczeństwa i cywilizacje. W podsumowaniu autorzy skupią się na wydobyciu syntetycznego wniosku w którym wskażą potencjalne kierunki rozwoju współczesnych konfliktów zbrojnych oraz ich prawdopodobne przyczyny powstawania. Rozdział I. Definicje Na wstępie rozważań autorzy pragną podjąć pewną próbę zdefiniowania pojęć wojny oraz konfliktu zbrojnego. Zdefiniowanie oraz wskazanie pewnych różnic pomiędzy poszczególnymi pojęciami pozwoli lepiej zrozumieć ich do-mniemane znaczenie. Pewnym Conditio sine qua non niniejszego rozdziału będzie wyjaśnienie semantycznego znaczenia podstawowych pojęć, które będą wykorzystywane, bądź wokół których autorzy będą się poruszać w dalszej części pracy. W niniejszym rozdziale autorzy skupią się na rozwinięciu oraz przybliżeniu takich pojęć jak konflikt, konflikt zbrojny oraz wojna. Zanim jednak przejdziemy do prezentacji tych trzech podstawowych definicji skupimy się na pomniejszych pojęciach, które należy przybliżyć w związku z omawianą tematyką. Do pojęć z obszaru konfliktów należy również zaliczyć takie pojęcia jak: • Polemologia ¬– nauka o konfliktach zbrojnych / nauka o wojnie. Jej celem jest analizowanie konfliktów dawnych jak i teraźniejszych, określa ich na-turę, okresowość, intensywność czas trwania, formy, typologię, zaangażo-wanie sił zewnętrznych oraz reakcję społeczności międzynarodowej. • Źródło – „początek czegoś, punkt wyjścia czegoś, przyczyna pewnych zdarzeń” ; • Przyczyna – „Coś co wywołuje jakiś skutek; czynnik bądź zespół czynni-ków wywołujących dane zjawisko; powód” ; • Pretekst – „zmyślony powód podawany dla ukrycia rzeczywistych moty-wów, przyczyn działania; pozór” ; • Impuls – „bodziec pobudzający do jakiegoś zadania; pobudka wewnętrz-na; nagła podnieta mobilizująca, zachęcająca do czegoś” ; • Cel –„planowany wynik każdego racjonalnego działania; to do czego się dąży, o co zabiega” . Schemat 1. Miejsce konfliktu zbrojnego i wojny w zjawiskach opracowanie własne na podstawie T. Kęsoń, Pojęcie konfliktu i wojny w literaturze. Podejście polemologiczne w badaniach konfliktów zbrojnych, Warszawa schemat przedstawia jak zazębiają się i jak pojemne objętościo-wo są prezentowane w niniejszej pracy pojęcia. Jak widać z tego schematu konflikt jest pojęciem najszerszym, podczas gdy konflikt zbrojny oraz wojna znajdują się odpowiednio na przedostatnim oraz ostatnim miejscu. Innymi słowy wojna jest w tym zestawieniu pojęciem najwęższym. W kolejnych trzech podrozdziałach zaprezentowane zostaną pojęcia: kon-fliktu, konfliktu zbrojnego oraz wojny w ujęciu różnych badaczy i myślicieli ostat-nich lat. Konflikt Słowo konflikt pochodzi od łacińskiego conflictus - zderzenie. Pejoratywne pojmowanie tego słowa sprawiło, że pierwotne jego znaczenie uległo zasadnicze-mu rozszerzeniu. Słownik wyrazów obcych PWN definiuje konflikt jako wszelkie zetknięcie się sprzecznych dążeń, niezgodność interesów, poglądów, antagonizm, kolizję, spór lub zatarg. Podczas analizy przyjętych do naukowych rozważań definicji konfliktu można zauważyć szerokość obszaru jaki jest nią obejmowany, jego złożoność oraz podstawowe problemy z jakimi borykali się badacze. W rozważaniach europej-skich socjologów (Spencer, Ferguson, Saint-Simon) konflikt jest przedstawiany jako składowa mechanizmu rozwoju społeczeństw. Takie ujęcie jest szczególnie dobrze widoczne w teoriach: • liniowej zmiany społeczeństw, w myśl której proces rozwoju społeczeń-stwa podlega liniowej zmianie, stymulowanej przez konflikt; • cyklicznej zmiany społeczeństw, według której rozwiązaniem sprzeczno-ści jest konflikt, w wyniku którego osiąga się chwiejną (niestałą) równo-wagę. W gruncie rzeczy należy jednak stwierdzić, że definicja konfliktu jest silnie uzależniona od dziedziny nauki jaką reprezentuje badacz tworzący definicję. Co-ser twiedzi, że gwałtownym niszczącym starciom konfliktowym towarzyszą kon-flikty pokojowe. Copri skupia się na behawioralnych aspektach konfliktu (stosun-ki i interakcje między stronami). Z kolei badacz Tadeusz Kęsoń wyróżnia osiem zasadniczych własności konfliktu : • „konflikt wymaga istnienia co najmniej dwóch stron; • konflikt wyrasta w sytuacji niedostatku dóbr; • zachowania konfliktowe mają na celu zniszczenie lub co najmniej kontro-lowanie drugiej strony a skutki konfliktowe polegają na tym, że zysk jednej strony jest stratą strony drugiej; • działania stron konfliktu są wzajemnie przeciwstawne; • ważnym aspektem stosunków konfliktowych jest władza; • stosunki konfliktowe są podstawowym procesem społecznym i mają po-ważne konsekwencje społeczne; • proces konfliktowy reprezentuje czasową tendencję do rozłamu w stosunkach między stronami; • stosunki konfliktowe nie rozbijają systemu, lecz powodują przemiany norm i oczekiwań.” Wieloaspektowość problemu definicji samego konfliktu powoduje, że w za-leżności od dziedziny nauki badającej konkretną sytuację podkreśla się aspekt psychologiczny, socjologiczny, ekonomiczny, prawny, społeczny, militarny, orga-nizacyjny lub międzynarodowy. W związku z czym przedstawienie jednej pełnej definicji konfliktu jest teoretycznie możliwe. Konflikt zbrojny W przypadku Konfliktu zbrojnego J. Kaczmarek kładzie nacisk na ograni-czenia czterech podstawowych aspektów: cel, obszar, czas, forma działania. Przyjmuje, że konflikt zbrojny ma miejsce tyko wówczas, gdy cele polityczne kla-sy (odpowiedzialnej za konflikt) są ograniczone, a walka zbrojna toczy się na niewielkim obszarze, w krótkim czasie oraz nie angażuje gospodarki kraju będą-cego w konflikcie, ani całych sił zbrojnych. Według Dworeckiego konflikt zbrojny jest formą walki zbrojnej oraz ma miejsce podczas, gdy strony bronią swoich interesów lub racji stosując przymus w postaci przemocy sił zbrojnych w formie zinstytucjonalizowanej. Podsumowując te definicje można uznać, że konflikt zbrojny jest ograni-czony w czterech obszarach (celowym, obszarowym, czasowym, formy działania) oraz jest formą walki zbrojnej mającej na celu obronę bądź narzucenie swoich in-teresów przy użyciu sił zbrojnych przy ciągłym respektowaniu prawa międzyna-rodowego konfliktów zbrojnych. Wojna Wojna jest szczególnym przypadkiem konfliktu zbrojnego, a ściślej – kon-fliktu zbrojnego o dużej intensywności. Działania (militarne) podczas wojny pro-wadzą przynajmniej dwie strony o sprzecznych dążeniach. Realizowanie celów jednej strony zawsze odbywa się ze szkodą dla strony przeciwnej, godzi to zwykle w jej podstawy istnienia lub prowadzi do znacznego ich ograniczenia. Pojęcie wojny również jest różnie definiowane oraz interpretowane w lite-raturze. Cytowany już Sun Tzu w traktacie „sztuka wojny” pisał o wojnie jako sprawie najwyższej wagi – sprawą życia lub śmierci. Cyceron mówił o wojnie jako sposobie rozstrzygania sporów przy użyciu siły, a Clausewitz, że „jest nie tylko czynem politycznym, lecz prawdziwym narzędziem polityki, dalszym ciągiem sto-sunków polity¬cz¬nych, prowadzeniem ich innymi środkami” . Inaczej mówi bardziej współczesny badacz Franciszek Skibiński, z którym zgadzają się autorzy niniejszej pracy. Stwierdza on, że „wojna jest kontynuacją polityki, prowadzoną środkami przemocy, w celu zmuszenia przeciwnika do speł-nienia naszej woli, nosi charakter krwawej walki zbrojnej, staczanej przez zorga-nizowane siły” . Zwraca również uwagę, że współczesne pole walki ewoluuje zbyt szybko - zmieniają się formy walki, cele wojen, używane siły oraz środki, przez co konieczna jest ciągła ewolucja definicji wojny. Z punktu prawa międzynarodowego stan wojny nie musi oznaczać prowa-dzenia (rozpoczęcia) walki zbrojnej. W sensie prawnym w zakres wojny wchodzą jakiekolwiek przejawy walki zbrojnej (militarnej). Walki te mogą być prowadzone zarówno przez podmioty prawa międzynarodowego jak i ugrupowania / organiza-cje nimi nie będące. Wojna może toczyć się chociaż działania wojenne nie zostały oficjalnie wypowiedziane, wówczas za moment rozpoczęcia wojny uznaje się moment zerwania stosunków pokojowych i przejście do stosunków wojennych. Rozdział II. Źródła i przyczyny konfliktów zbrojnych Osoby i badacze zajmujący się problematyką stosunków międzynarodo-wych zgodnie uważają, że niejednorodność współczesnego nam świata oraz inten-sywność i wielopłaszczyznowość konfliktów międzynarodowych w sposób natu-ralny rodzi liczne spory i sprzeczności. Zjawiska te są oceniane w gruncie rzeczy jako zjawiska patologiczne, które zakłócają porządek oraz powodują przeistacza-nie się sporów w wojny – które są traktowane jako jedyny sposób rozstrzygnięcia zaistniałego problemu. Źródła konfliktów zbrojnych Rekonstrukcja oraz przytaczanie źródeł i przyczyn konfliktów zbrojnych nie należy do zadań łatwych, ale jest to konieczne dla zrozumienia tegoż zjawiska. Trudności te mają przede wszystkim podstawę w warstwie semantycznej. W litera-turze anglojęzycznej najczęściej spotykane jest pojęcie causes of war lub reasons of war, które mieszczą równocześnie zarówno źródła i przyczyny konfliktów zbrojnych bez ich szczególnego wyróżnienia. W rozważaniach na temat źródeł konfliktu zbrojnego punktem wyjścia bę-dzie Kenneth Waltz, który stworzył typologię źródeł wojny. Według Waltza tkwią one na trzech poziomach analizy – jednostki, państwa oraz systemu mię-dzynarodowego. W podział ten wpisują się również poglądy filozofów, którzy analizowali źródła wojen na przestrzeni ostatnich dwóch tysiącleci. Mimo pokry-wania się tych poglądów ciężko w ostateczności stwierdzić który z poziomów w szczególności decyduje o wybuchu wojny, dlatego najbardziej rozsądne wydaje się podejście do zagadnienia w sposób komplementarny. W konstytucji UNESCO widnieje wyraźny zapis, że „wojny rodzą się w umyśle człowieka” , co wyraźnie wskazuje na udział pierwszego poziomu czyli jednostki. Podobne wrażenie można odnieść czytając pracę T. Hobbes’a pod tytu-łem Lewiatan, w której również wskazuje, że wszelkie niegodziwości i konflikty pochodzą z winy człowieka – jako jednostki aspołecznej. Jeśli jednak wierzyć doktrynie Rousseau to „wojna jest stanem pomiędzy państwami, w której jednostki stają naprzeciw siebie jako reprezentanci państw – żołnierze”. Zgodnie z tą myślą źródłem wojny jest nie jednostka a państwo, przy równoczesnym odwołaniem do jego historii, kultury społecznej oraz strategicznej. Podobne twierdzenia wysnuwali Sofiści np. Hippiasz z Abdery, który wojny i ich źródeł upatrywał w samym istnieniu państwa, podobnie uważał również Platon. Kontynuatorem poglądów o demograficznej teorii konfliktów zbrojnych był Tho-mas Malthus, upatrywał on, że na konflikt wpływają sprzeczności pomiędzy nad-miernym przyrostem naturalnym a ograniczonymi możliwościami zasobowymi planety / środowiska. Propagatorem, że to system międzynarodowy jest źródłem wojny był przede wszystkim cytowany już przez autorów Waltz. Wskazywał on, że podstawowe znaczenie ma kształt systemu, jego struktura anarchiczna. W wyniku braku jurys-dykcji nad państwami (władzy odgórnej) pojedyncze suwerenne państwa kierują się własną racją stanu, niejednokrotnie wbrew zapisom prawa międzynarodowego. Decyzja o użyciu siły zbrojnej zapada wówczas, gdy są one przekonane, że po-zwoli im to osiągnąć zamierzone cele polityczne. Z powyższych rozważań wynika, że nie ma czynnika dominującego w płaszczyźnie źródeł konfliktu, a nadmierne wyeksponowanie roli jednego czynni-ka może spowodować pominięcie innego równie ważnego elementu. Należy zatem stwierdzić, że jedynie analiza wszystkich trzech poziomów pozwala na pełną od-powiedź na pytanie o źródła wojny. Przyczyny konfliktów zbrojnych W ujęciu nauk poleomologicznych przyczynami konfliktu są trzy główne przyczyny wojen:Strukturalne – zależne od rodzaju techniki, nadmiernego zbrojenia, wzrostu znaczenia elit wojskowych, potencjału ekonomicznego i demo-graficznego;Koniunkturalne – głownie polityczne alianse i koalicje, zmiany opinii publicznej pod wpływem ideologii, propagandy lub religii, negatywne stereotypy etniczne;Okazjonalne – nieprzewidziane incydenty i prowokacje. Trzeba jednak zaznaczyć, że przyczyny okazjonalne i koniunkturalne są jednak tylko skutkiem przyczyn strukturalnych, ponieważ zmiany w tych właśnie sferach powo¬dują rodzenie się zachowań agresywnych indywidualnych i zbioro-wych, prowadzących do wybuchu konfliktów zbrojnych. Uznając jednak powyż-szy podział za właściwy należy zwrócić uwagę na pracę Francuskiego Instytutu Polemologii. W latach siedemdziesiątych pracownicy tego instytutu poddali anali-zie 366 konfliktów zbrojnych lat 1740-1974 oraz około 3000 większych oraz mniejszych (mikrokonfliktów ) konfliktów zbrojnych w latach 1968-1973. Zebrane materiały pozwoliły im ustalić istnienie przyczyn : • Okazjonalnych w 46% badanych konfliktów; • Koniunkturalnych w 100% badanych konfliktów; • Strukturalnych w 93% badanych konfliktów. Z badań tych wynika, że analizowane przez instytut wojny w niemal poło-wie przypadków były powodowane równocześnie przez wszystkie trzy praprzy-czyny wojny. Równocześnie należy zauważyć, że praktycznie każda wojna rozpo-czynana jest w skutek ideologii, propagandy, religii bądź negatywnych stereoty-pów etnicznych. Polemolodzy zgodnie twierdzą, że współcześnie konflikty zbrojne i wojny zarówno na podłożu wewnętrznym jak i zewnętrznym spełniają cztery funkcje:Ekonomiczną (zysk);Wzmocnienia i konsolidacji władzy wew. oraz pozycji zew.;Zmiany istniejących struktur;Destrukcji demograficzno-ekonomicznej. Podczas innych badań zlokalizowano 71 większych konfliktów, na podsta-wie analiz, wdług których powstały koncepcje światowych frontów agresywności i ich ogniskowania się wyróżniono tam dziewięć frontów 2. Fronty opracowanie własne na podstawie T. Kęsoń, Pojęcie konfliktu i wojny w literaturze. Podejście polemologiczne w badaniach konfliktów zbrojnych, Warszawa Carrere twierdzi, „że światowa przemoc polityczna nie rozkłada się przy-padkowo na powierzchni globu, ale ma tendencję do ogniskowania się na pewnej liczbie „frontów agresywności” i w ich otoczeniu” . Z analiz konfliktów wynika, że w latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku rozpoczęło się pewne rodzenie się przemocy politycznej na trzech frontach – F7, F8, F9. Autorzy pracy uważają, że należy dodać dwa nowe fronty agresji – F10 front Europy Zachodniej, który spowodowany jest atakami terrorystycznymi na terenie Europy Zachodniej; F11 front Arabski wywołany wzrostem aktywności Islamskich organizacji terrorystycznych na terenie Azji Południowej. Należy rów-nież zwrócić uwagę, że w wyniku rozpadu ZSRR oraz upadku świata bipolarnego nastąpiło przesunięcie F8 w kierunku Europy Południowowschodniej (Bałkany). Niektórzy teoretycy uważają, że głównym zjawiskiem będącym przyczyną zrodzenia się nowych frontów agresywności była militaryzacja nowo powstałych państw w Afryce i Azji. Powodowało to nadmierne wpływy wojskowe, biedę w kraju, co silnie przełożyło się na bezwarunkowy wzrost agresji wśród populacji zamieszkującej dane kraje – obszary te stały się konfliktami zapalnymi (flashpo-ints), którym zwykły pretekst wystarczał i wciąż wystarcza do wszczęcia większe-go konfliktu / wojny. Czynniki konfliktów zbrojnych Powracając do przyczyn konfliktów zbrojnych należy zwrócić uwagę na fakt, iż semantyka biorąca za punkt wyjścia płaszczyzny stosunków międzynaro-dowych wskazuje następujące grupy czynników powodujących wojny: • Ekonomiczne: o Napięcia o charakterze wewnętrznymi, o Uzależnienia zewnętrzne, o Miejsce w międzynarodowym podziale pracy. • Polityczne: o Wewnętrzne napięcia społeczne, o Podziały etniczne, o Roszczenia terytorialne, o Poczucie zagrożenia zewnętrznego, o Działalność opozycji. • Ideologiczne: o Ustrojowe, o Religijne, o Historyczne, o Uprzedzenia rasowe. Przy tym podziale należy zauważyć, że zwykle u podstawy konfliktu leżała więcej niż jedna przyczyna. Najczęściej istnieją całe kombinacje przyczyn, które doprowadzają do konfliktów zbrojnych i wojen. Schemat 4. Fazy przebiegu konfliktów Problemy polityczne współczesnego świata – konflikty zbrojne [w:] (data wejścia: Inni teoretycy postrzegają podział czynników wywołujących konflikty zbrojne w nieco inny sposób. Wskazują oni na cztery główne czynniki: polityczne, militarne, ekonomiczne oraz ideologiczno-kulturowe. W czynnikach politycznych należy wskazać na chęci zmiany status quo państwa, której nie jest usatysfakcjonowane obecnym stanem relacji sił. Państwo, które kontestuje obecny kształt systemu uznaje, że wojna pozwoli mu na zmianę niekorzystnej dla niego sytuacji. Drugą wizją czynnika politycznego jest pomoc sojusznikowi, jako pewna konieczność – zobowiązanie sojusznicze. W dotychcza-sowej historii jest wiele przykładów potwierdzających słuszność obu tych stano-wisk. W przypadku czynników o charakterze militarnym mówimy o konfliktach, które wybuchają w celu zwiększania swojego potencjału militarnego co powoduje niepokoje wśród krajów sąsiadujących. Sytuacja ta uległa częściowo zmianie w skutek powstania broni nuklearnej która pełni obecnie formę odstraszania (ki-ja). W ogólnym rozumieniu należy zatem uznać, że zbrojenie nuklearne zwiększa nasze bezpieczeństwo nie powodując silnego uszczerbku w poczuciu bezpieczeń-stwa innych, w przeciwieństwie do działania zbrojenia konwencjonalnego, w wy-niku którego inne państwa czują się zagrożone. Czynniki ekonomiczne odgrywają szczególną rolę w okresie kryzysu, oraz gdy państwo „A” pragnie realizować swoje cele i interesy ekonomiczne kosztem państw trzecich – takie przyczyny wskazywał chociażby Hugo Grocjusz, czy Al-berico Gentiliego. Obecnie możemy również mówić o konfliktach na bazie surow-cowej – obecna wojna w Afganistanie (której pretekstem jest wojna z terrory-zmem) lub niedawna ostatnia wojna w Iraku. Ostatnie czynniki ideologiczne oraz kulturowe były istotnym źródłem spo-rów w okresie Zimnej Wojny oraz obecnie – chociaż należy rozróżniać, iż obecnie główną rolę odgrywają czynniki kulturowe, podczas gdy w okresie Zimnej Wojny pierwsze skrzypce odgrywały czynniki ideologiczne. Ważne w tym kontekście są chociażby poglądy Samuela Huntingtona. Prognozuje on, że najpoważniejsze kon-flikty w przyszłości będą miały swoje podłoże na gruncie odrębności kulturowej. Stwierdził on, iż kultura stanowi „siłę integrującą jak i czynnik, który stanowi linię podziału bardzo trudną do przezwyciężenia”. Obecnie obserwujemy znaczny konflikt na linii kultura Zachodu a Islamu, ale wkrótce może również okazać się, że kolejnym potencjalnym adwersarzem muzułmanów zostanie cywilizacja i kul-tura hinduistyczna (głównie w wyniku sporu o Kaszmir). Rozdział III. Skutki wojen i konfliktów zbrojnych Na skutek liczby oraz intensywności wojen, jakich doświadczył świat w XX wieku, znacząco zmieniły się poglądy dotyczące starć zbrojnych. W przeszłości wojna traktowana była jako jeden z elementów polityki zagranicznej, podczas gdy obecnie wojna jest elementem ostateczności, którego winno unikać się za wszelką cenę. W znacznej mierze jest to zasługa zachodniej cywilizacji oraz opinii pu-blicznej, która wymogła na władzy takie traktowanie konfliktów zbrojnych lub wojen (głównie wojen). Obecnie uznaje się również, że wojna skutkuje kosztami, które w znacznym stopniu przeważają nad korzyściami płynącymi z prowadzenia wojny - wynale-zienie broni palnej spowodowało znaczny wzrost śmiertelności na polu walki, a ulepszenie tej technologii oraz rozwinięcie nowej gałęzi w postaci pojazdów bo-jowych wpłynęło na bardzo duże straty w ludności w trakcie prowadzenia działań wojennych. Straty w ludziach były i są często ukrywaną statystyką, zwłaszcza w przypadku zbrodni ludobójstwa czy egzekucji z pobudek ideologicznych. Dlatego podawane liczby strat ludności mają najczęściej charakter czysto szacunkowy (np. straty w trakcie Drugiej Wojny Światowej). Oblicza się, że w wojnach oraz konfliktach mijającego stulecia zostało zabi-tych nie mniej niż 87 milionów ludzi, a liczba rannych i stale okaleczonych jest nie do ustalenia. Ważne jest również, aby dostrzegać, że w nowszych konfliktach systematyczne wzrasta liczba cywili. Dla przykładu w trakcie I WŚ ludność cywil-na stanowiła 5% strat ludzkich, podczas gdy w II WŚ stanowiła już blisko 50%. Straty w ludności cywilnej w wojnie koreańskiej liczyły 60%, a w wojnie w Wiet-namie wzrosły do 70%. Jeszcze gorzej prezentują się liczby w przypadkukonflik-tów na terenie Ameryki Łacińskiej i Afryki, gdzie liczby ofiar cywilnych to 80-85% wszystkich ofiar. Tabela 1. Straty ludnościowe w wybranych konfliktach zbrojnych po II Wojnie Światowej. Wojna Lata Liczba ofiar w tysiącach Wojna domowa w Chinach 1946-1949 1500-2500 Wojna Koreańska 1950-1953 około 2000 Wojna Algierska 1954-1962 600-1000 Wojna Wietnamska 1964-1975 1800-4000 Wojna Afgańska 1979-1989 około1000 Wojna Iracko-Irańska 1980-1988 około 1000 Konflikt w Jugosławii 1991-obecnie około 200 Źródło: Problemy polityczne współczesnego świata – konflikty zbrojne [w:] (data wejścia: wyniku wojen domowych i regionalnych po IIWŚ zginęło dotychczas od 12 do 35 milionów ludzi (dane szacunkowe – brak szczegółowych danych). Obec-nie do najbardziej krwawych wojen domowych i regionalnych zalicza się: Indo-chiny (1954), Korę (1950-1953), Biliski Wschód (1948,1956,1973,1982), Algierię (1954-1962), Kongo (1961), Nikaraguę (1967-1970), Etiopię (1977-1978), Irak-Iran (1979-1988), Afganistan (1979-1989). Tabela 2. Ofiary konfliktów etnicznych w Afryce. Państwo Lata Liczba ofiar w tysiącach Angola 1975-1991 i 1992-1994 800-1000 Burundi 1993 i 1996 500 Czad 1975-1992 150-200 Etiopia-Erytrea 1970-1992 500-700 Liberia 1989-1994 100-150 Mozambik 1977-1993 700-1000 Nigeria 1967-1970 1000-1500 Republika Środkowoafrykań-ska 1973-1983 50-200 Ruanda 1959 i1994 150 Somalia 1989-1992 50 Sudan 1955-1972 i 1983-1994 500-1000 Uganda 1973-1979 300-500 Kongo (Zair) 1960-1963 50-150 Źródło: Problemy polityczne współczesnego świata – konflikty zbrojne [w:] (data wejścia: ważnym skutkiem dla wojen i konfliktów jest demoralizacja społe-czeństw, co często prowadzi do niszczenia struktur społecznych. Stanowi to pod-łoże do patologii społecznych, które często prowadzą do trudności z zawarciem pokoju / porozumienia. Trudności kombatantów z ponowną asymilacją w społe-czeństwie mogą z kolei powodować powstawanie kolejnych patologii. Obecnie coraz częstszym problemem jest udział dzieci w wojnach – dane sugerują, że oko-ło 200 tysięcy dzieci walczyło z bronią w ręku w ramach ugrupowań partyzanc-kich. Schemat 3. Skutki konfliktów Problemy polityczne współczesnego świata – konflikty zbrojne [w:] (data wejścia: duży wpływ wojen widać w gospodarkach poszczególnych krajów bezpośrednio zaangażowanych. Zbrojenia osłabiają gospodarkę i powodują ogól-nie pojętą biedę i ubóstwo wśród społeczności danego kraju. Wydatki oraz znisz-czenia doprowadzają do załamania gospodarczego i często do utraty pozycji na arenie międzynarodowej (przykład Drugiej Wojny Światowej). Konflikty rujnują na trwałe dotychczasowy dorobek i niweczą motywację do dalszych działań na rzecz odbudowy, a obecnie niszczą także środowisko naturalne człowieka. Podsumowanie W niniejszej pracy zaprezentowano skutki konfliktów zbrojnych i wojen oraz pewne ich aspekty w postaci źródeł, przyczyn oraz pretekstów ich powstawa-nia. W rozdziale pierwszym przedstawione i usystematyzowane zostały definicje tych dwóch zagadnień oraz ich interpretacja przez różnych badaczy tej tematyki. Celem niniejszego opracowania było pewne uporządkowanie podstawowych za-gadnień związanych z konfliktami zbrojnymi oraz prezentacja ich skutków dla cywilizacji. W pracy próbowano również wykazać możliwy rozwój oraz kierunek konfliktów zbrojnych oraz prawdopodobne przyczyny ich powstawania. W pracy tej przedstawiono dziewięć podstawowych frontów agresji uzna-nych przez badaczy owej tematyki oraz zapoczątkowano próby wskazania no-wych, wraz z krótkimi uzasadnieniami ich wyodrębnienia. Nowo wskazanymi frontami były: front Południowoazjatycki (Arabski) oraz front Zachodnioeuropej-ski. Niewielkim zmianom uległ front wschodnioeuropejski (w skutek powstania świata wielobiegunowego). Drugą ważną myślą zawartą w niniejszym opracowaniu jest wskazanie przyszłych przyczyn konfliktów – autorzy wskazywali, że w XX wieku główną przyczyną powstawania konfliktu były ideologie. Głównie chodziło wówczas o konfrontację demokracji z komunizmem – tzw. Wschód-Zachód i Zimna Wojna. Obecnie należy uznać, że od początku XXI wieku głównym czynnikiem konflik-tów zbrojnych i wojen będą przede wszystkim czynniki kulturowe – zderzenie cywilizacji. Czynniki te mogą stać się również swoistą propagandą / pretekstem dla prawdziwych celów wywoływania konfliktów, a te mogą być wywoływane światowym kryzysem finansowym, brakiem lub wojną o surowce naturalne, w tym również o przestrzeń życiową. Podsumowując niniejszą pracę należy uznać, że konflikty zbrojne i wojny są zjawiskami wysoce negatywnymi – które w tragiczny sposób odbijają się prze-de wszystkim na ludności cywilnej. Mimo negatywnego sposobu postrzegania, wojen i konfliktów nie da się wyłączyć z życia człowieka, gdyż ten jest z natury istotą konfliktową. Jak stwierdził R. Kagan, posiadanie ogromnego potencjału im-plikuje niejako większą aktywność. Parafrazując słowa Abrahama Maslowa jeśli ktoś ma młotek wszystko zaczyna wyglądać jak gwóźdź – słowa te wskazują, że świadomość własnej potęgi może sprawiać, że pojęcie decyzji o zaangażowaniu w jakiś konflikt bądź wojnę staje się znacznie prostsze. Taka sytuacja rodzi jednak niebezpieczeństwo zignorowania realnych kosztów i zysków takiego działania, a to prowadzi do tragicznych konsekwencji. BibliografiaAron R., Wojna i Pokój między narodami, Centrum im. Adama Smitha, War-szawa 1995, s. 11-20;Borgosz J., Drogi i bezdroża filozofii pokoju (od Homera do Jana Pawła II), Ministerstwo Obrony Narodowej, Warszawa 1989;Clausevitz C., O wojnie, Warszawa 1958;Dunaj B., Słownik współczesnego języka polskiego tom I a-ówdzie, wyd. Cyka-da, Warszawa 2000;Dunaj B., Słownik współczesnego języka polskiego tom II p-żyzny, wyd. Cyka-da, Warszawa 2000;Dworecki S., Od konfliktu do wojny, Wyd. BUWIK, Warszawa 1996;Góralczyk W. i Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie wy-danie 13,LexisNexis, Warszawa 2009;Howard M., Causes of wars [w:], A. J. Bellamy ( red.) War critical concepts in political science, London, NewYork 2009;Huntington S., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszaw-skie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2005;Kaczmarek J., Bitwa o przetrwanie, Wyd. MON, Warszawa 1988;Keegan J., Historia Wojen, Warszawa 1998, s. 45-49 [na podstawie:] Wojny i konflikty w XX wieku;Kęsoń T., Pojęcie konfliktu i wojny w literaturze. Podejście polemologiczne w badaniach konfliktów zbrojnych, Warszawa 2008;Mlicki Konflikty społeczne. Pułapki i dylematy działań zbiorowych, IFiS PAN, Warszawa 1992;Münkler H., Wojny naszych czasów, Kraków 2004;Nye J., Konflikty Międzynarodowe wprowadzenie do teorii i historii, Wydaw-nictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009;Rousseau J., Umowa Społeczna, lub Zasady Politycznego Prawa [na podsta-wie:] (data wej-ścia F., Rozważania o sztuce wojennej, WIH Warszawa 1972;Smalec Ł., Konflikty zbrojne: źródła, przyczyny, cele, preteksty, Centrum Ini-cjatyw Międzynarodowych, 2011;Sun Tzu, Sztuka wojny, Wyd. Przedświt, Warszawa 1994;Tokarski J., Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1980;Waltz K., Man, the state and war a theoretical analysis, Columbia University Press, NewYork 1959;Artymiak R., Wojny i konflikty w XX wieku, s. 41[w:] (data wejścia: R., La violence politique mondiale en 1981. Comparison avec la période 1968 - 1980. Études Polémologigues, 1982, nr 25 – 26Gałganek A., Polemologia - badania nad wojną i pokojem [w:] „Sprawy Mię-dzynarodo¬we”, nr 6/1986Henckaerts Studium poświęcone zwyczajowemu międzynarodowemu prawu humanitarnemu: wkład w zrozumienie i poszanowanie zasad prawa do-tyczących konfliktu zbrojnego, Ośrodek Upowszechniania Międzynarodowego Prawa Humanitarnego przy Zarządzie Głównym Polskiego Czerwonego Krzy-ża;Polak A., Wojna jako wyzwanie dla badacza [w:] „Kwartalnik Bellony” Nr 2/2010 (661)Szubrycht T., Analiza podobieñstw operacji militarnych innych niż wojna oraz działań pozwalających zminimalizować zagrożenia asymetryczne [w:] „Zeszy-ty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej” 2006, nr 1 (164);Zając J., Teoretyczne aspekty konfliktów międzynarodwych [w:] J. Symonides (red.), Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskie-go, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Wykaz tabel Tabela 1. Straty ludnościowe w wybranych konfliktach zbrojnych po II Wojnie Światowej, Tabela 2. Ofiary konfliktów etnicznych w Afryce, s. 21Wykaz schematów Schemat 1. Miejsce konfliktu zbrojnego i wojny w zjawiskach konfliktowych, s. 7. Schemat 2. Fronty agresywności, s. 14. Schemat 3. Skutki konfliktów Zbrojnych, s. 16. Schemat 4. Fazy przebiegu konfliktów zbrojnych, s. 22.
Tylko pomiędzy rokiem 2020, a marcem 2021 roku na świecie odnotowano 42 konflikty zbrojne, w których zginęło tysiąc lub więcej osób. W różnych rejonach świata - także w Europie - narastają nastroje separatystyczne i nacjonalistyczne, co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktów zbrojnych.
Ta pomoc edukacyjna została zatwierdzona przez eksperta!Materiał pobrano już 1132 razy! Pobierz plik konflikty_na_świecie_po_ii_wojnie_światowej już teraz w jednym z następujących formatów – PDF oraz DOC. W skład tej pomocy edukacyjnej wchodzą materiały, które wspomogą Cię w nauce wybranego materiału. Postaw na dokładność i rzetelność informacji zamieszczonych na naszej stronie dzięki zweryfikowanym przez eksperta pomocom edukacyjnym! Masz pytanie? My mamy odpowiedź! Tylko zweryfikowane pomoce edukacyjne Wszystkie materiały są aktualne Błyskawiczne, nielimitowane oraz natychmiastowe pobieranie Dowolny oraz nielimitowany użytek własnyKryzysy i konflikty w Europie po II wojnie światowej · Zimna wojna · Wojna domowa w · Blokada Berlina Zachodniego · Powstanie czerwcowe · Rewolucja węgierska · Budowa. Przyczyny konfliktów Obecnie w sytuacji gdy nie istnieje już podział świata na dwa bloki polityczno militarne konflikty lokalne przestały być składa się z sekcji: „Konflikty zbrojne we współczesnym świecie”, „Pojęcie konfliktu zbrojnego, sporu i wojny”, „Skutki konfliktów zbrojnych”, Międzynarodowe konflikty zbrojne po drugiej wojnie światowej – Odziemkowski J. – Księgarnia Odkrywcy – szeroki wybór książek w tematyce: historia, Świat w ostatnim półwieczu bynajmniej nie był oazą spokoju. Po II wojnie światowej konflikty zbrojne w różnych częściach globu często zbrojne po II wojnie światowej prezentacjaMateriał składa się z sekcji: „Konflikty zbrojne we współczesnym świecie”, „Pojęcie konfliktu zbrojnego, sporu i wojny”, „Skutki konfliktów zbrojnych”, Lekcja: „224 Konflikty zbrojne po II wojnie światowej”. Konflikty zbrojne po II wojnie światowej. Następna plansza >>. Udostępnij link do tej lekcji innym. II wojny światowej. Porównanie I zimnej wojny XX wieku z nową (II) zimną wojną XXI wieku między Rosją i Zachodem:. konfliktu zbrojnego( „ i manifestacje robotnicze zostały krwawo stłumione głównie przy użyciu sił zbrojnych ZSRR. Rewolucja węgierska – stronami rewolucji była demokratyczna. wykorzystują różne środki, w tym siły zbrojne, dla obrony własnych interesów. Irak – Po II wojnie światowej Kurdowie wielokrotnie starali się zbrojne na świecieŚwiat wciąż jest targany wieloma konfliktami zbrojnymi. Od wojen domowych, poprzez powstania separatystyczne, a na regularnych międzynarodowych. Konflikt zbrojny na terenie Libii rozpoczął się w następstwie wojny domowej trwającej w roku 2011 oraz konfliktu wewnętrznego mającego miejsce od 2011 do 2014. Szablon:Obecne konflikty zbrojne[edytuj] · Konflikt izraelsko-arabski · Konflikt izraelsko-palestyński · Konflikt kurdyjsko-turecki · Rebelia islamska na Synaju. Przez konflikt międzynarodowy rozumie się sytuację, gdy nieporozumienia między dwoma państwami prowadzą do interwencji sił zbrojnych tychże. Mimo rozwoju licznych organizacji międzynarodowych działających na rzecz pokoju, świat pozostaje miejscem konfliktów, w tym także konflikty na świecieKonflikt na Ukrainie trwa od pół roku, w Strefie Gazy toczy się od 66 lat. Zobacz największe pola bitewne na Borkowski · 2002 · Cytowane przez 31 — Pytania o to, skąd bierze się agresja i przemoc, dlaczego od początku historii ludzkości toczy się wojny, oraz o to, czy świat zaprzestanie w przyszłości wojen. Najważniejsze współczesne konflikty na świecie. Nr. Miejsce konfliktu. Strony konfliktu. Przyczyny konfliktu. 1 Afganistan. Talibowie, Pasztuni,Część II zawiera syntetyczne analizy kilkunastu konfliktów z całego świata. Są to: wojna domowa w Somalii, ludobójstwo w Rwandzie, „diamentowa wojna” w Sierra. W tym e‐materiale poznasz współcześnie toczące się konflikty na świecie. Twoje cele. Poznasz istotę konfliktów oraz ich podział. Przeanalizujesz konflikty na świecie 2020konflikty zbrojne. Zgłoś błąd na stronie · Zapisz się · Sprawdź nowe wiadomości na × Przejdź na stronę zbrojne, uzbrojenie współczesne i dawne, historia wojskowości, przemysł i rynek zbrojeniowy, stosunki Karabach, Donbas, zamrożone konflikty na obszarze posowieckim, To tylko niektóre obszary, które w 2020 przyciągnęły uwagę wciąż jest targany wieloma konfliktami zbrojnymi. Od wojen domowych, poprzez powstania separatystyczne, a na regularnych międzynarodowych. Szablon:Obecne konflikty zbrojne[edytuj] · Konflikt izraelsko-arabski · Konflikt izraelsko-palestyński · Konflikt kurdyjsko-turecki · Rebelia islamska na Synaju.
Można stwierdzić, że natura bezpieczeństwa międzynarodowego i konfliktów pozostaje niezmienna. Państwa - jak zawsze – są uwikłane w rywalizację militarną i gospodarczą o sumie zerowej, konflikty zbrojne wciąż wydają się nieuniknione, dylematy bezpieczeństwa pojawiają się nieustannie i ciągle konieczne jest balansowanie między nimi, i tak dalej. Jednak modus operandi nie
Policja w Londynie wzywa wszystkich mieszkających w Wielkiej Brytanii Ukraińców - bez względu na to, czy są uchodźcami - o udostępnienie pozostających w ich posiadaniu potencjalnych dowodów zbrodni, jakich Rosjanie dopuszczają się na Ukrainie. "Jeśli masz zdjęcia/filmy lub byłeś świadkiem zbrodni wojennej, skontaktuj się z nami" - apeluje policja. Metropolitan Police wspomaga w ten sposób Międzynarodowy Trybunał Karny, który prowadzi dochodzenie w sprawie rosyjskich zbrodni na Ukrainie. Dowody zbierają już setki śledczych. Czytaj więcej
Konflikty zbrojne i terroryzm na świecie€¦ · Konflikty religijne Przykładem konfliktu o podłożu religijnym jest spór między Indiami a Pakistanem. W 1947 r. tereny Indii Documents
Konflikty na świecie, mają różne podłoże. Są one prowadzone jako otwarta wojna, sporadyczne potyczki zbrojne na granicach, wojna partyzancka lub też ataki terrorystyczne. Poniżej opisane przykłady współczesnych konfliktów na świecie potwierdzają, że zarówno w ostatnich czasach, jak i w nieodległej przeszłości, na arenie międzynarodowej można mówić o braku kompromisu. Brak dialogu i chęci do zawierania porozumienia korzystnego dla zwaśnionych stron przyczynia się do niepotrzebnego rozlewu krwi. Konflikty na świecie Ten artykuł nie jest kompletny. Chcesz go rozbudować? Kliknij tutaj. Konflikty na świecie można podzielić na kilka typów: 1. Zakończone – z ostatecznym rozstrzygnięciem lub definitywnym zaprzestaniem walk. 2. Zawieszone, ale nierozstrzygnięte ostatecznie – zagrożone ponowną eskalacją w przyszłości 3. Gorące – toczą się walki lub spór dyplomatyczny Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Anthony2001; Afganistan Strony konfliktu: Talibowie, Pasztuni, Tadżycy, Uzbecy, wojska międzynarodowe. Podłoże: Działania terrorystyczne Al- Kaidy. Czas trwania: 7 października 2001 – 28 grudnia 2014. Przebieg: Na tym terenie prowadzona była wojna domowa pomiędzy islamskimi fundamentalistami a innymi mieszkańcami. Po zamachu terrorystycznym na World Trade Center do wojny włączyło się USA oraz państwa koalicji NATO. Doprowadziło to do rozbicia oddziałów talibów i władzę w kraju przejęli demokraci. Na terenie Afganistanu prowadzone były działania wymierzone w Talibów. Oddziały USA zostały wycofane do końca grudnia 2014 roku. Skutek: Ofiary śmiertelne – ponad 60 tysięcy osób. Uznawana jest za porażkę USA, szczególnie w obliczu nasilających się terrorystycznych w samym Afganistanie a także wzrostu nastrojów antyamerykańskich. Koszty wojny były dużym obciążeniem dla USA. Interwencja międzynarodowa przyczyniła się jednak do opanowania sytuacji w kraju i rozwoju demokracji w Afganistanie. W 2011 roku zabity został Osama Bin-Laden. Terroryście – Talibowie zostali poważnie osłabieni, ale nie zniszczeni. Bośnia i Hercegowina Strony konfliktu: Chorwaci, Serbowie, Bośniacy. Podłoże: Etniczno-religijne (Chorwaci – katolicy, Serbowie – prawosławni, Bośniacy – muzułmanie). Czas trwania: marzec/kwiecień 1992 – 14 grudnia 1995 Przebieg: Od kilku lat trwał powolny rozpad Jugosławii. Bezpośrednią przyczyną wybuchu konfliktu było ogłoszenie referendum oraz opowiedzenie się przez mieszkańców Bośni za niepodległością. Interwencję zbrojną podjęła Serbia. Sarajewo – stolica Bośni była oblegana ponad 3 lata. W 1992 roku bośniaccy Serbowie ogłosili powstanie własnej republiki. Do konfliktu włączyła się Chorwacja. Interweniowały wojska międzynarodowe ONZ i NATO, który przywróciły pokój. Strony konfliktu dopuszczały się wzajemnie zbrodni, mordów i gwałtów. Skutek: Życie straciło ponad 200 tysięcy ludzi. Ludzie zmuszeni byli do uchodźstwa, które osiągnęło nawet do 3,5 mln osób. Powstało niepodległe państwo Bośni i Hercegowiny, a rozpad Jugosławii postępował dalej. Czeczenia Strony konfliktu: Rosjanie, Czeczeni. Podłoże: Narodowo-wyzwoleńcze powstanie Czeczenów motywowane religijnie Czas trwania: 11 grudnia 1994 – 31 sierpnia 1996 i ponownie 11 października 1999 – 15 kwietnia 2009 Przebieg: Na początku lat 90-tych Czeczeni podejmują próbę utworzenia niepodległego państwa. Rosjanie postanowili walczyć o pełną kontrolę nad separatystyczną republiką i przeprowadzają interwencję zbrojną rozpoczynając I Wojnę Czeczeńską (1994-1996). Oficjalne uzasadnienie władz Federacji Rosyjskiej mówi o obronie integralności terytorialnej Rosji i walce z separatystycznymi fundamentalistycznymi grupami muzułmańskimi. Konflikt przebiega ze zmiennym szczęściem. Podpisany zostaje rozejm, który na 3 lata przerywa walki i daje Czeczeni faktyczną niezależność. Państwo Czeczenów pogrąża się w kryzysie i sporach wewnętrznych, wprowadzone zostaje prawo Szariatu. Próby rozszerzenia ruchu islamskiego na sąsiednie republiki min. Dagestan prowadzą do ponownej rosyjskiej interwencji i wybuchu II Wojny Czeczeńskiej (1999-2009). Rosjanie przejęli kontrolę nad republiką do końca kwietnia 2000 roku, następnie konflikt przeszedł w fazę wojny partyzanckiej. Czeczeni przeprowadzali też liczne zamachy terrorystyczne na terenie Rosji. Stopniowo wprowadzano na terenie Czeczeni prorosyjską administrację. Wojska rosyjskie wycofano z Czeczeni w 2009 oficjalnie kończąc konflikt. Skutek: Złamanie ruchu separatystycznego i przywrócenie kontroli nad Czeczenią przez Rosję. Wprowadzenie na terenie Czeczeni prorosyjskiej administracji. Łącznie w obu wojnach śmierć około 100 tysięcy osób oraz około 500 tysięcy uchodźców. Falklandy-Malwiny Strony konfliktu: Wielka Brytania, Argentyna. Podłoże: Spór terytorialny Czas trwania: 2 kwietnia 1982 – 20 czerwca 1982 Przebieg: Pogrążony w kryzysie, dyktatorski, wojskowy rząd Argentyny poszukiwał sposobu na odzyskanie społecznego zaufania. Szansą na to mogło być zajęcie nazywanych w Argentynie Malwinami, a będących brytyjską kolonią – Falklandów, które argentyńczycy uważali za część swojego terytorium. Wojska argentyńskie skutecznie opanowały wyspy w ciągu dwóch dni. Wielka Brytania przeprowadziła kontratak i stopniowo odbijała kolejne części Falklandów. Wspólnota Europejska (dzisiejsza UE) oraz USA nałożyły sankcje na Argentynę. Ostatnie oddziały argentyńskie skapitulowały 20 czerwca 1982. Skutek: Wojna była kosztowna, ale przyniosła przywrócenie brytyjskiej kontroli nad wyspą. Po wojnie Brytyjczycy wzmocnili garnizon i zbudowali lotnisko wojskowe, na którym stacjonuje lotnictwo myśliwskie. Wojna przyczyniła się do wzmocnienia pozycji politycznej premier Margaret Thatcher i upadku dyktatury wojskowej w Argentynie. Gruzja Strony konfliktu to: Rosja, Osetia Południowa, Abchazja, Gruzja Podłoże: Spór terytorialny. Czas trwania: 7 sierpnia 2008 – 16 sierpnia 2008 Przebieg: Konflikt był kontynuacją pierwszej Wojny w Osetii Południowej z lat 1991-1992 w wyniku której prowincja Gruzji – Osetia Południowa uniezależniła się od rządu Gruzji. Gruziński prezydent Michaił Saakaszwili podjął próbę zbrojnego przywrócenia kontroli nad zbuntowaną republiką. Atak na Osetię nastąpił w nocy z 7 na 8 sierpnia. Początkowo Gruzini odnosili sukcesy i zajęli nawet Cchinwali – stolicę Osetii Południowej. Na pomoc Osetii ruszyła Rosja, która szybko wyparła Gruzinów z Osetii, a nawet dokonała ataku na właściwe terytorium Gruzji. Walki rozgorzały także w drugiej separatystycznej prowincji Gruzji – Abchazji. Armia Gruzji poniosła klęskę, Rosjanie zbombardowali liczne miasta i obiekty wojskowe w Gruzji. Międzynarodowa interwencja dyplomatyczna i mediacja prezydenta Francji Nicolasa Sarkozy’ego uchroniła Gruzję przed całkowitą klęską i doprowadziła do zawarcia rozejmu. Skutek: Kilkuset zabitych, około 150 musiało opuścić swoje domy. Rosja oficjalnie uznała niepodległość Osetii Południowej i Abchazji, następnie uczyniły to jeszcze 3 inne kraje (w tym Wenezuela). Gruzja utraciła kontrolę nad zbuntowanymi prowincjami. Zarówno Rosja (wycofanie inwestycji, zamieszanie na rynkach finansowych) jak i Gruzja (zniszczenia wojenne) poniosły poważne straty gospodarcze. Irak Strony konfliktu: Irak, Kuwejt, USA, Wielka Brytania i ich sojusznicy. Podłoże: Spór terytorialny (I Wojna w Zatoce Perskiej) i terroryzm (II Wojna w Zatoce Perskiej) Czas trwania: 2 sierpnia 1990 – 3 marca 1991 i ponownie 20 marca 2003 – 1 maja 2003 (w praktyce nadal) Przebieg: Osłabiony po wojnie z Iranem dyktatorski rząd Iraku poszukiwał sukcesu politycznego i ekonomicznego. Okazją do wzmocnienia reżimu Saddama Husajna miało być zajęcie zasobnego w ropę naftową Kuwejtu, wobec którego Irak był ponadto mocno zadłużony. Kuwejt został opanowany i anektowany przez Irak w ciągu kilku dni co rozpoczęło I Wojnę w Zatoce Perskiej. ONZ postawiło Irakowi ultimatum i zażądała wycofania z Kuwejtu wojsk irackich, co zostało przez Husajna zignorowane. 17 stycznia 1991 rozpoczęła się operacja „Pustynna Burza” – interwencja wojsk USA i koalicji międzynarodowej. Do 28 lutego 1991 Kuwejt został wyzwolony, a 3 marca 1991 podpisano rozejm. Na Irak nałożono sankcje i liczne restrykcje militarne. USA liczyły na obalenie dyktatora przez samych Irakijczyków, dlatego nie zdecydowano się na zaatakowanie samego Iraku. Przewrót demokratyczny jednak nie nastąpił. Stosunki USA – Irak były coraz bardziej napięte. 11 września 2001 roku doszło do zamachów terrorystycznych na World Trade Center. USA podjęły wojnę z terroryzmem i krajami wspierającymi terroryzm. Wobec rosnącego napięcia w stosunkach z Irakiem, podejrzenia kraj o wspieranie terroryzmu i gromadzenie broni masowego rażenia, USA, Wielka Brytania i ich sojusznicy rozpoczęli bombardowania Iraku już w 2002 roku. 20 marca 2003 roku przeprowadzono jednoczesną inwazję z lądu i z powietrza z terytorium Kuwejtu rozpoczynając II Wojnę w Zatoce Perskiej. W ciągu kilku tygodni armia iracka została rozbita, Saddam Husajn zniknął, a w kraju rozpoczął się okres okupacji amerykańskiej. W praktyce wojna trwała nadal przez kilka kolejnych lat, gdzie wojska okupacyjne walczyły z terrorystami, a kraj pogrążył się w sporach religijnych między zamieszkującymi Irak Szyitami i Sunnitami. Nie znaleziono broni masowej zagłady co spowodowało spadek zaufania do USA i wycofywanie się z konfliktu kolejnych sojuszników. Po wycofaniu z Iraku wojsk amerykańskich w 2011 roku, kraj pogrążył się w chaosie, a konflikty wewnętrzne doprowadziły do zajęcia części kraju przez Dżihadystów z Państwa Islamskiego w 2014 roku i ponownej zbrojnej interwencji wojsk międzynarodowych w celu zniszczenia Państwa Islamskiego. Skutek: Osłabienie i ostateczny upadek reżimu Husajna i początek demokratyzacji Iraku, likwidacja wielu kluczowych terrorystów, kryzys zaufania do USA, destabilizacja Iraku i ekspansja Państwa Islamskiego, śmierć w obu konfliktach i w okresie okupacji, w wyniku działań wojennych i zamachów terrorystycznych poniosło kilkaset tysięcy ludzi. Niektóre szacunki mówią o liczbie 1,5 mln ofiar. Irlandia Północna Strony konfliktu: Anglikanie, Katolicy. Podłoże: Narodowościowo-religijne. Czas trwania: 1968-28 lipca 2005. Przebieg: Przyczyną konfliktu była chęć zjednoczenia należącej do Wielkiej Brytanii prowincji Irlandia Północna z niepodległą Republiką Irlandii przez irlandzkich nacjonalistów i republikanów skupionych wokół Irlandzkiej Armii Republikańskiej, przy jednoczesnym dążeniu unionistów do pozostania w granicach Zjednoczonego Królestwa. Spór związany jest z podziałem religijnym prowincji w której nieco ponad 40% stanowią protestanci różnych odłamów, a niewiele mniej – około 35-40% katolicy (według danych z 2011 roku rośnie liczba katolików, spada zaś protestantów których w przeszłości było nawet ponad 50%). IRA powstała jeszcze w czasie pierwszej wojny światowej, ale szczyt swojej działalności osiągnęła w latach 60-tych. Konflikt toczył się zarówno w wymiarze militarnym jak i politycznym na arenie międzynarodowej. IRA działająca jak organizacja terrorystyczna przeprowadzała zamachy na obywateli brytyjskich, w odwecie wojska brytyjskie krwawo tłumiły protesty w prowincji. Pierwszy brytyjski żołnierz zginął w 1971 r, a w Irlandii Północnej doszło do wojny, która obfitowała w morderstwa, zamachy i otwarte konfrontacje. Zawieszenie broni podpisywano dwukrotnie w 1994 i w 1998 roku, kończąc konflikt, choć radykalne odłamy organizacji kontynuowały walkę. Poparcie dla IRA załamało się po zamach na WTC z 11 września 2001 roku, kiedy świat zjednoczył się w walce z terroryzmem. 28 lipca 2005 roku IRA oficjalnie ogłosiła koniec działań zbrojnych, ale w prowincji do dziś sytuacja nie jest w pełni ustabilizowana. Skutek: Konflikt nie został w pełni rozstrzygnięty. Pomimo porozumienia pokojowego nadal dochodzi do sporadycznych aktów przemocy. Od 1998 r. Irlandia Północna cieszy się sporą autonomią w ramach Zjednoczonego Królestwa. W toku konfliktu zginęło co najmniej 3500 osób. Izrael/Palestyna Strony konfliktu: Arabowie, Żydzi. Podłoże: Narodowościowo-religijne i terytorialne. Czas trwania: 30 listopada 1947 – nadal Przebieg: Długotrwały konflikt z okresami zaostrzenia i uspokojenia sytuacji, toczy się między państwem Izrael, a koalicją państwa arabskich i bezpośrednio Palestyną. Podstawowym aspektem całego konfliktu jest chęć ostatecznego zniszczenia Izraela przez państwa arabskie w regionie Bliskiego Wschodu. Obejmuje szereg pomniejszych okresów walk, w tym zwłaszcza: Wojna domowa w Mandacie Palestyny (30 listopada 1947 – 14 maja 1948) – spór o kształt podziału terytorium Palestyny między ludność Żydowską i Arabską, zakończony zwycięstwem Izraela, który następnie proklamował niepodległość. I Wojna Izraelsko-Arabska (15 maja 1948 – 20 lipca 1949) – Kontynuacja wojny domowej w Mandacie Palestyny bezpośrednio po proklamowaniu niepodległości przez państwo Izrael, które zostało zaatakowane przez koalicję państw Arabskich (Liban, Syria, Egipt, Jordania, Irak, Arabia Saudyjska, Jemen). Zakończona zwycięstwem Izraela, który poszerzył swoje terytorium do większości obszaru dawnego Mandatu Palestyny. Kryzys Sueski (29 października 1956 – 6 listopada 1956) – zbrojna interwencja koalicji Izraela, Wielkiej Brytanii i Francji wobec przejęcia kontroli nad kanałem Sueskim przez Egipt. Zakończony wycofaniem wojsk koalicji, ale z prawem do żeglugi dla Izraela. Wojna sześciodniowa (5 czerwca 1967 – 10 czerwca 1967) – uderzenie Izraela na koalicję państwa arabskich (Egipt, Syria, Jordania, Irak) przygotowujących się do wspólnego zniszczenia Izraela, mające charakter wojny błyskawicznej. Spektakularny sukces militarny państwa żydowskiego, które przy minimalnych stratach własnych, znacząco powiększyło swoje terytorium zajmując istotne strategicznie obszary jak półwysep Synaj i Wzgórza Golan. Armie państw arabskich zostały pobite, a Egiptu została niemal całkowicie zniszczona. Wojna Jom Kippur (6 października 1973 – 26 października 1973) – próba odzyskana terytoriów utraconych w czasie Wojny sześciodniowej przez koalicję państw arabskich (Egiptu, Syrii i wspierających je innych krajów). Nazwa pochodzi od daty uderzenia w czasie ważnego żydowskiego święta. Choć Izrael osiągnął w tej wojnie militarne zwycięstwo, ale ostatecznie utracił część terytoriów zdobytych podczas Wojny sześciodniowej. W państwach arabskich wojna uważana jest za zwycięską mimo faktycznej militarnej porażki. Konsekwencją wojny było embargo państw OPEC na sprzedaż ropy naftowej do USA i krajów Europy Zachodniej, które wspierał Izrael, co wywołało kryzys naftowy i kryzys gospodarczy na świecie. Dla Izraela ważne było uznanie jego niepodległości przez Egipt, który uczynił to jako pierwszy kraj islamski w regionie. Wojna Libańska (6 czerwca 1982 – 10 czerwca 1985) – wybuchła jako konsekwencja powstania i wzrostu znaczenia Organizacji Wyzwolenia Palestyny (OWP), która między innymi z terytorium Libanu prowadziła akcje militarne przeciwko Izraelowi. Po zamachu na Izraelskiego ambasadora w Wielkiej Brytanii aresztowano terrorystów, którzy pochodzili z Libanu. Izrael rozpoczął akcję odwetową, która ostatecznie przerodziła się w inwazję na Liban, który był w tym czasie pogrążony w wojnie domowej chrześcijan z muzułmanami. Izrael walczył przeciwko OWP, siłom libańskim oraz wspierającym je wojskom syryjskim, mając po swojej stronie chrześcijańskich libańczyków. Izrael zniszczył siły OWP na terytorium Libanu i ustanowił tam strefę bezpieczeństwa na granicy izraelsko-libańskiej, gdzie operowały wojska chrześcijan z Armii Południowego Libanu. Pierwsza Intifada (9 grudnia 1987 – 1 listopada 1991) – Izrael od czasu Wojny sześciodniowej kontrolował Zachodni Brzeg Jordanu i Strefę Gazy, gdzie mieszkają w większości Palestyńczycy, którzy de facto mieli znacznie mniej praw niż żydzi. Prowadziło to do stopniowego wzrostu napięcia i w konsekwencji wybuchu powstania, którego celem było utworzenie niepodległego państwa Palestyna na obszarach Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy. Walki miały charakter zamachów, porwań i morderstw oraz fali protestów, tłumionych przez izraelską armię. Prym po stronie palestyńskiej wiodła nowa organizacja o charakterze politycznym i militarnym, uważana za terrorystyczną – Hamas. Ostatecznie powstanie zostało stłumione i nawiązano rozmowy pokojowe, które doprowadziły do utworzenia Autonomii Palestyńskiej. Druga Intifada (28 września 2000 – 11 listopada 2004) – była bezpośrednią konsekwencją niepowodzenia procesu pokojowego między Izraelem a Palestyną zapoczątkowanego po pierwszej Infitiadzie. Społeczeństwo Izraela uważało ustępstwa na rzecz Palestyny za zbyt daleko idące, z kolei Palestyńczycy nadal domagali się niepodległego państwa. Pogarszające się warunki życie na terenie Autonomii i zniecierpliwienie procesem pokojowych negocjacji na rzecz budowy niepodległego państwa przyczyniły się do eskalacji konfliktu. Po stronie Palestyny doszło także do walk wewnętrznych między Hamasem dążącym do zbrojnej walki o niepodległość, a umiarkowanymi przywódcami Autonomii obstającymi przy kontynuacji procesu pokojowego. Walki stopniowo wygasły wraz ze śmiercią Jasira Arafata – przywódcy ruchu narodowego Palestyny. Wznowiony został proces negocjacji pokojowych. II Wojna Libańska (12 lipca 2006 – 14 sierpnia 2006) – Po pierwszej Wojnie Libańskiej skrzydła na terenie Libanu rozwinęła radykalna organizacja polityczno-militarna, uważana ze terrorystyczna – Hezbollah, która pozostaje poza kontrolą legalnego rządu Libanu i dąży do wprowadzenia na jego terenie republiki Islamskiej oraz zniszczenia Izraela. Z terytorium Libanu przeprowadzone były ataki rakietowe na Izrael, doszło także do porwań izraelskich żołnierzy. W odpowiedzi armia Izraela przeprowadziła odwetową inwazję niszcząc liczne obiekty infrastruktury. Wkrótce, w wyniku presji międzynarodowej, podpisano zawieszenie broni. Hezbollah nie został ostatecznie zniszczony, ale poniósł ciężkie straty, co czyni Izrael umiarkowanym zwycięzcą tego konfliktu. Operacja „Płynny Ołów” (27 grudnia 2008 – 18 stycznia 2009) – to kolejna zbrojna interwencja Izraela na Palestyńskim terytorium Strefy Gazy. Spowodowana ona została przejęciem władzy w Strefie przez Hamas i prowadzenie z tego terenu ostrzału moździerzowego i rakietowego terytorium Izraela, w efekcie czego Izrael wprowadził blokadę obszaru, by odciąć przemyt broni dla Hamasu. Wobec intensyfikacji ataków z terytorium Strefy Gazy, Izrael zdecydował się na inwazję z użyciem wojsk lądowych. Pod presją międzynarodową podpisano zawieszenie broni, a obie strony ogłosiły zwycięstwo w konflikcie. Choć to Izrael zadał cięższe straty wrogowi, Hamas nie został zniszczony i nadal kontynuował swoją działalność terrorystyczną. Operacja „Ochronny Brzeg” (8 lipca 2014 – 26 sierpnia 2014) – została podjęta wobec dalszej eskalacji działań Hamasu w Strefie Gazy i Zachodnim Brzegu Jordanu. Nasilające się ataki rakietowe, porwania i zamachy terrorystyczne doprowadziły do kolejnej zbrojnej interwencji Izraela na terytorium Palestyny. Dokonano masowych aresztowań przywódców Hamasu i zniszczono liczne obiekty infrastruktury co wywołało poważny kryzys humanitarny w Strefie Gazy (problemy z dostawą wody i prądu). Ponownie obie strony ogłosiły zwycięstwo, gdyż Izrael wycofał wojska ze Strefy Gazy, jednak Hamas zostaw poważnie osłabiony. Skutek: Przetrwanie państwa Izrael, powstanie Autonomii Palestyńskiej, śmierć tysięcy osób. Uznanie istnienia Izraela przez Egipt. Konflikt mimo dziesiątek lat trwania nadal jest nierozstrzygnięty – Izrael fortyfikuje osiedla żydowskie, a Palestyńczycy dążą do utworzenia niepodległego państwa. Kosowo Strony konfliktu: Serbowie, Albańczycy. Podłoże: Narodowościowo-religijne. Czas trwania: 11 lutego 1996 -17 lutego 2008. Przebieg: Kosowo było prowincją Jugosławii, zamieszkiwaną przez ludność pochodzenia Albańskiego (muzułmanie). W trakcie rozpadu Jugosławii, pojawił się pomysł usamodzielnienia Kosowa, co zaczęła realizować Armia Wyzwolenia Kosowa (UCK). Jej działalność rozpoczęła się w 1996 od ataków na ludność serbską (prawosławni) zamieszkującą teren Kosowa, ale największą skalę osiągnęła w 1999 roku. Odpowiedź wojsk serbskich i czystki etniczne dokonane na albańskiej ludności Kosowa doprowadziły do zbrojnej interwencji lotniczej NATO i wprowadzenia wojsk międzynarodowych na teren Kosowa. Od zakończenia wojny domowej był to protektorat administrowany przez ONZ. Finałem konfliktu było ogłoszenie przez Kosowo niepodległości 17 lutego 2008 roku, jednak wiele krajów świata na czele z Serbią, nie uznało niepodległości Kosowa (poza Serbią min. kraje, które borykają się z ruchami niepodległościowymi na swoim terytorium takie jak Rosja, Hiszpania, Gruzja) Kosowo jest postrzegane przez jedne państwa jako część Serbii, a przez inne jako osobne państwo. Polska uznała niepodległość Kosowa, 26 lutego 2008 roku, jako 18 z kolei kraj świata. Skutek: W toku konfliktu zginęło około 10 tys. osób, a setki tysięcy Serbów i Albańczyków zostało uchodźcami. Kosowo jest obecnie pod kontrolą misji Unii Europejskiej (planowane zakończenie w 2018 roku) i stanowi terytorium sporne między Albańczykami i Serbami. Serbia nadal uważa Kosowo za prowincję. Wiele państw ma neutralne stanowisko w sprawie kosowskiej. Kosowo nie może zostać przyjęte do ONZ ze względu na sprzeciw Rosji. Według stanu z 2017 roku Kosowo zostało uznane przez 111 państw świata w tym Polskę oraz 4 inne państwa nieuznawane. Kraj Basków Strony konfliktu: Hiszpanie, Baskowie. Podłoże: Narodowościowe. Czas trwania: 31 lipca 1959 – 20 października 2011. Przebieg: Baskonia to region w północnej Hiszpanii zamieszkiwany przez Basków. W czasie wojny domowej w Hiszpanii, Baskowie walczyli po stronie rządu Republiki, przez co doznali licznych represji podczas rządów generała Francisco Franco. Baskowie uzyskali autonomię dopiero w latach 70-tych. Część Basków postanowiła jednak walczyć o pełną niezależność. Nacjonaliści jeszcze przed uzyskaniem przez Kraj Basków autonomii, założyli organizację ETA – Baskonia i Wolność. Na szeroką skalę stosowała metody terrorystyczne uderzając w hiszpańskich policjantów, wojskowych, polityków i przedsiębiorców. Najbardziej znany sukces to zabicie w zamachu bombowym Luisa Carrero Blanco (premier Hiszpanii) w 1973 roku. Z czasem jednak poparcie dla działalności organizacji zaczęło spadać, podejmowane były próby rozmów z rządem Hiszpanii. Władze kraju podejmowały skuteczne próby aresztowań przywódców ETA i przejmowania jej składów uzbrojenia. Ostatecznie 20 października 2011 r. ETA wyrzekła się działalności zbrojnej, a do kwietnia 2017 r. została faktycznie rozbrojona. Skutek: Zginęło około 850 osób. Kraj Basków ma autonomię. Dążenie do niepodległości Kraju Basków pozostaje aktualne. Kuryle Strony konfliktu: Japonia, Rosja. Podłoże: Ekonomiczno-terytorialne. Czas trwania: 5 września 1945 – nadal Przebieg: W 1945 r. ZSRR zaatakował przegrywającą II Wojnę Światową Japonię realizując ustalenia konferencji Poczdamskiej. Po klęsce Japonii, ZSRR zajął archipelag wysp Kurylskich. Między Japonią i ZSRR (obecnie Rosją) nie został jednak do dzisiaj podpisany traktat pokojowy. Japonia co prawda wyrzekła się praw do archipelagu, ale nie do kilku wysp w jego południowej części (Japonia nazywa je Terytoriami Północnymi) i chce te wyspy odzyskać, a pozostają one obecnie pod kontrolą Rosji. Rosja 3-krotnie próbowała porozumieć się z Japonią w sprawie podziału archipelagu, jednak Japonia odrzuciła te oferty. Istotą sporu nie są jednak małe, zamieszkałe przez 18 tys. ludzi wyspy, ale surowce znajdujące się na wyspach (zasoby złota i rzadkiego metalu Ren). Spór w ostatnich latach jest podgrzewany przez polityków. Parlament Japonii w 2009 roku przyjął uchwałę uznającą Terytoria Północne za integralną część Japonii, z kolei w 2010 r. ówczesny prezydent Rosji Dimitrij Miedwiediew, jako pierwszy przywódca Rosji w historii odwiedził archipelag, Rosja zapowiedziała też inwestycja w poszukiwania surowców na tym obszarze, co spotkało się ze sprzeciwem Japonii. Skutek: Spór dyplomatyczny o wyspy nazywane przez Rosję Kurylami Południowymi a przez Japonię Terytoriami Północnymi jest punktem zapalnym w relacjach obu krajów i uniemożliwia zawarcie formalnego traktatu pokojowego, formalnie kończącego II Wojnę Światową między tymi państwami. Syria Strony konfliktu: wojska rządowe Baszara Al-Asada, siły opozycji, Kurdowie, Państwo Islamskie. Podłoże: polityczne, religijne. Czas trwania: 15 marca 2011 roku – nadal. Przebieg: Syria do 2011 roku była państwem autorytarnie rządzonym przez dyktatora Baszara Al-Asada. Religijna mniejszość Alawitów (odłam islamu), do której należy rządzący Syrią klan Assadów, uciskała przez lata większość sunnicką mieszkańców Syrii. Inspiracją dla Syryjczyków do protestów, a następnie zbrojnego wystąpienia były udane rewolucje w Tunezji, Egipcie oraz wojna domowa w Libii. Protesty rozpoczęły się w styczniu 2011 roku, ale szczyt osiągnęły w marcu i kwietniu 2011 r. Wojska rządowe krwawo tłumiły protesty. W lipcu 2011 r. część oficerów wojsk rządowych przeszła na stronę demonstrantów i utworzyła Wolną Armię Syrii (WAS) czego skutkiem był początek wojny domowej w tym kraju. Przez kilka lat trwania konfliktu przewaga przechylała się raz na stronę wojsk rządowych, innym razem opozycji. Podjęto kilka prób pokojowego zakończenia sporu min. plan Koffiego Anana, które zakończyły się niepowodzeniem. W latach 2012-2013 rozpoczęła się działalność sił Państwa Islamskie na obszarze konfliktu, początkowo wspierali oni WAS, jednak już w 2013 r. podjęli walkę przeciwko WAS i usiłowali doprowadzić do utworzenia na obszarze Syrii Kalifatu. Na toczącej się wojnie skorzystali zamieszkujący północną Syrię Kurdowie. Przejęli oni kontrolę nad częścią kraju i utworzyli swoją autonomiczną prowincję przy granicy Syrii z Turcją. Do 2016 roku cała północno-wschodnia Syria została opanowana przez siły Kurdów, którzy dążą do utworzenia niepodległego państwa. Zainteresowanie międzynarodowe budziła broń chemiczna, którą dysponował Syryjski reżim. Podjęto próbę jej usunięcia, co udało się prawdopodobnie tylko częściowo. Wobec przewlekania i nierozstrzygnięcia konfliktu, rośnie zaangażowanie krajów wspierających poszczególne strony konfliktu. 30 września 2015 r. do konfliktu włączyła się wspierająca reżim Al-Asada Rosja, która przeprowadziła bombardowania dżihadystów z ISIS i innych sił przeciwnych wobec wojsk rządowych. 7 kwietnia 2017 r. Stany Zjednoczone wspierające umiarkowanych rebeliantów dokonały ataku rakietowego na bazę wojsk rządowych. W chwili obecnej kraj podzielony jest na kilka stref kontrolowanych przez wzajemnie zwalczające się siły: wojska rządowe, rebeliantów, dżihadystów i Kurdów. Nie wydaje się, aby ten trwający już ponad 6 lat konflikt miał zakończyć się szybko. Od początku wojny w Syrii wielu mieszkańców tego kraju szukało schronienia przed walkami. Większość trafiła do Turcji lub Libanu. Skala zjawiska przekroczyła szybko możliwości tych krajów do zapewnienia pomocy humanitarnej. Rozpoczęła się masowa migracja milionów ludzi do Europy, zwłaszcza do Niemiec, w poszukiwaniu pokoju i lepszego życia. Skutek: Około 0,5-1 mln zabitych, kilka milionów uchodźców, kryzys migracyjny w Europie, pogrążenie Syrii w chaosie. Ukraina, Krym, Donbas Strony konfliktu: Ukraina, Rosja. Podłoże: Spór terytorialny. Czas trwania: 23 lutego 2014- nadal Przebieg: W 1954 r. Nikita Chruszczow przekazał Ukrainie Krym, co miało jedynie znaczenie symboliczne, ponieważ cesja ta dokonana została w ramach jednego państwa – ZSRR. Po upadku ZSRR Krym pozostał w granicach Ukrainy jako Republika Autonomiczna Krymu. Ponadto Rosja utrzymała bazę floty morskiej w Sewastopolu. Na początku 2014 r. w wyniku Euromajdanu władzę na Ukrainie utracił prorosyjski prezydent Wiktor Janukowycz i na półwyspie zamieszkiwanym w większości przez Rosjan odżyły tendencje separatystyczne. Pojawiły się one także w rosyjskojęzycznej wschodniej Ukrainie (Donbas i Ługańsk). Pod koniec lutego na Krymie wybuchły protesty wzywające do uchwalenia niepodległości półwyspu i przyłączenia go do Rosji. W pierwszych dniach marca 2014 r. Krym został opanowany przez wojska rosyjskie (tzw. „zielone ludziki”) przy biernym oporze Ukraińców i zamieszkujących półwysep Tatarów. Na Krymie przeprowadzono referendum ws. przyłączenia półwyspu do Rosji. 21 marca Rosja dokonała oficjalnej aneksji Krymu, czego nie uznała Ukraina. W tym samym czasie, narastały tendencje separatystyczne we wschodnich obwodach Ukrainy. Do eskalacji buntu doszło 6 kwietnia 2014 r., gdy protestujący zajęli budynek władz obwodu Donieckiego i budynek Służby Bezpieczeństwa w Ługańsku. Protesty przerodziły się wkrótce w wojnę domową, proklamowano odpowiednio Doniecką i Ługańską Republikę Ludową. Ukraina określiła rebeliantów mianem terrorystów i rozpoczęła przeciwko nim działania zbrojne. Siły separatystów wsparły z kolei regularne oddziały rosyjskie. 5 września 2014 podpisano zawieszenie broni w wyniku mediacji państw UE. Mimo uspokojenia sytuacji, konflikt nadal nie został rozstrzygnięty, a porozumienie pokojowe jest notorycznie łamane. Skutek: Aneksja Krymu przez Rosję i de facto uniezależnienie Doniecka i Ługańska od Ukrainy. Kilkanaście tysięcy zabitych, nawet 1-2 miliona uchodźców. Autor: Bartłomiej Kulas, Kajetan Brunowicz Sprawdzono pod względem merytorycznym: mgr Bartłomiej Kulas
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 452. 24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Rosyjska agresja trwa od 452 dni. Napływają sprzeczne doniesienia na temat
O śmierci Tomasza Walentka poinformował w mediach społecznościowych polski oddział MMA. Walentek dołączył do Legionu Międzynarodowego, w którym w obronie Ukrainy walczą cudzoziemcy, już pod koniec lutego. W listopadzie 2021 roku Walentek wystąpił na Drugich Mistrzostwach MMA w Gliwicach i wygrał je w swojej kategorii. - To był skromny, spokojny i dobry człowiek z trudną przeszłością żołnierza. Niewiele osób wiedziało, z czym musiał się mierzyć jako ranny weteran - cytuje Onet trenera Tomasza Jeleniewskiego. Legion Międzynarodowy powstał 27 lutego, 3 dni po rosyjskim ataku na Ukrainę. Wstąpili do niego ochotnicy z 55 krajów. Większość z nich to Amerykanie i Brytyjczycy. Następne pod względem liczebności grupy to Polacy i Kanadyjczycy. Czytaj więcej
WE1c7. 152 187 102 180 175 249 350 188 470
konflikty zbrojne na świecie prezentacja
